Pierwsza wzmianka o wsi Srokowo pochodzi z 1397 roku. Prawa miejskie nadał jej 4 lipca 1405 roku wielki mistrz zakonu krzyżackiego Konrad von Jungingen. W 1945 roku miejscowość została zdegradowana do praw wsi. Srokowo uległo zniszczeniu w czasie dwóch wojen. Podczas ostatniej utraciło około 60% zabudowy.

Koło Srokowa, około 500 m od centrum w kierunku wschodnim znajduje się duże wzniesienie moreny czołowej zwane Diablą Górą (niem. Fürstenauer Berg) o wysokości 157 m n.p.m. Na jej szczycie znajduje się jedna z wielu wież wybudowanych na początku XX wieku na terenie ówczesnych Niemiec na część kanclerza Otto von Bismarcka. Pierwsze metry podejścia do wieży są strome, bo wybrano ziemię, dalej jest już łagodnie. Teren wokół niej jest zaniedbany i nieuporządkowany.

Budowę wieży w Srokowie zainicjowało pięciu miejscowych wielbicieli kanclerza Bismarcka pod przewodnictwem burmistrza miasta. W krótkim czasie zebrano potrzebne fundusze. Pierwotny jej projekt pochodził od architekta Bergmanna z Gussewa, a następnie został zmodyfikowany przez kierownika budowy Beckera z Kętrzyna. Do budowy użyto surowych kamieni polnych oraz 22000 cegieł. Teren wokół wieży w trakcie jej budowy został zalesiony. Uroczyste otwarcie odbyło się 13.07.1902 roku. Potem przez długie lata 1 kwietnia, w dzień urodzin kanclerza Bismarcka, odbywały się tu uroczystości ku jego czci.

Powstała wtedy mniejsza od większości swych sióstr okrągła wieża widokowa posiadająca zwieńczoną krenelażem przybudówkę na rzucie prostokąta, o wymiarach 4,50 × 3,00 m. Wieża miała wysokość 12 m, a przybudówka 5 m. Wejście główne, w postaci portalu zakończonego ostrołukiem, ma wymiary 2,70 × 1,20 m. Prowadzą do niego dwustopniowe schody. Nad wejściem znajdowała się kiedyś płyta z polerowanego granitu ze złotą inskrypcją „Naszemu Bismarckowi”, a nad nią brązowy medalion z płaskorzeźbą przedstawiającą popiersie kanclerza. Wieża była zakończona platformą widokową  z  kranelażem. Można było stąd podziwiać dalekie widoki na okoliczne miejscowości oraz jeziora Mamry i Rydzówkę. Na jej szczycie był postawiony blaszany kocioł służący do rozpalania ognia. Jako paliwa używano tutaj torfu nasączonego naftą.

Diabla Góra jako punkt strategiczny w czasie wojen światowych była świadkiem ciekawych wydarzeń historycznych. W 1914 roku została zajęta przez Rosjan. Wkoło niej stworzono okopy, a wieża służyła za punkt obserwacyjny. Pomimo toczących się wokół niej walk nie została zniszczona. Natomiast w czasie II wojny światowej znajdowało się na niej stanowisko posterunku obserwacyjnego obrony przeciwlotniczej wchodzącego w skład systemu obrony przeciwlotniczej kwatery A. Hitlera w Gierłoży.

6.09.2004 roku wieżę wpisano w rejestr zabytków. Niestety dziś jest mocno zniszczona. Zachowały się tylko jej zewnętrzne ściany. Remont skutecznie blokują jednak protesty związane z osobą kanclerza Bismarcka.

Niecałe 100 m od wieży postawiono w okresie międzywojennym kamień pamiątkowy. Posiadał tablicę żeliwną z niemieckim napisem „8.09.1914 37 DP przepędziła z tej góry Rosjan i wyzwoliła nasze miasto. We wdzięcznej pamięci miasto Drengfurth”. Na kamieniu stał orzeł. Dziś pozostał z niego sam kamień.

Srokowo znajduje się przy trasie drogi nr 650 Węgorzewo –Barciany. Do Diablej Góry dojedziemy drogą gruntową, w którą musimy wjechać, jadąc prosto, po minięciu wsi Leśniewo na zakręcie tej drogi w lewo. Zalesiona góra z wieżą znajduje się po prawej stronie. Także w tę drogę można wjechać od strony Srokowa (N 54 12’ 52,90” E 21 32’ 26,06”).

Marek Dudziak

Więcej o podbnych miejscach przeczytasz w przewodniku Zapomniane miejsca Warmińsko-mazurskie, część środkowa.

Related Posts