Zapomniane miejsca: Górne – ruiny kościoła i stacja kolejowa

Wieś Górne została założona w 1565 roku. Jej grunty książę Albrecht nadał rycerzowi Lorentzowi von Halle. Potem stała się własnością członków rodu Boddenbruch (Buddenbrock). We wsi mieszkało dużo Polaków, co skutkowało tym, że aż do końca XIX wieku w tutejszym kościele odprawiano nabożeństwa w języku polskim. Tutejszy majątek został w XVIII wieku zlicytowany, a w 1910 roku pruskie towarzystwo osadnictwa wschodniego przeprowadziło akcję zasiedlenia należących do majątku 800 hektarów ziemi. Akcję kontynuowano w 1927 roku.

   Kościół we wsi został wybudowany w latach 1574-1581 i był uważany za najstarszy w regionie. Po zniszczeniach wojennych został odbudowany w latach 1612-1617. Na początku XIX wieku znowu uległ zniszczeniu – będącemu wynikiem braku remontów. W efekcie rozebrano wtedy walącą się wieżę. W końcu w 1840 roku całość odbudowano.

Ostatnie zniszczenie kościoła przypisuje się żołnierzom Armii Czerwonej, którzy mieli go podpalić po zajęciu wsi w styczniu 1945 roku. Od tego czasu pozostaje w ruinie.

Od mieszkańca wsi słyszeliśmy historię zniszczenia dachu świątyni w latach 60. przez miejscowego partyjnego aktywistę, który dokonał tego haniebnego czynu przy pomocy ciągnika i lin.

Dziś teren wokół ruin kościoła jest mocno zarośnięty, co szczególnie latem utrudnia do niego dostęp. Zachowane są jeszcze jego ściany zewnętrzne. Całość ulega jednak stopniowej, stałej degradacji.

Przed kościołem przy drodze znajduje się odremontowany pomnik poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców wsi.

Przez wieś przebiegała linia kolejowa z Gołdapi do Olecka. Jej trasa jest nadal czytelna w terenie. Została uruchomiona 1 stycznia 1879 roku, a ostatnie transporty ładunków przewieziono nią w 2002 roku (osobowe w 1993 roku). Prawdopodobnie pod koniec XIX wieku we wsi postawiono budynek dworca. Znajduje się on po lewej stronie drogi dojazdowej do Górnego. Jest nieużytkowany i niszczeje. Jego ceglana bryła jest widoczna z daleka.

We wsi znajduje się także zaniedbany park. Dwór, który był kiedyś przez niego otoczony, został zniszczony w 1945 roku.

Wieś Górne jest położona około 13 km na południowy wschód od Gołdapi. Jadą drogą nr 65 z Gołdapi w kierunku na Kowale Oleckie, po około 10 km musimy skręcić w lewo. Do ruin kościoła nie ma drogowskazów. Znajduje się on w zachodniej części wsi, na jej końcu, po lewej stronie drogi w kierunku wsi Olecko (N 54 15’ 13,00” E 22 26’ 29,80”).

Marek Dudziak

Więcej podobnych miejsc znajdziesz w przewodniku Zapomniane miejsca Warmińsko-mazurskie, część wschodnia

Related Posts