W Nietulisku Dużym położonym w dolinie rzeki Kamiennej znajdują się ruiny walcowni profili drobnych i blach grubych. Zakład powstał w latach 1834-1846, a budowę obiektów hydrotechnicznych rozpoczęto już 10 lat wcześniej. W początkowym okresie znajdowało tu zatrudnienie ok. 150 pracowników, dla których wybudowano osiedle 36 domów. Na terenie zakładu znajdował się zbiornik wodny, a do napędu urządzeń wykorzystywano turbinę wodną. Po modernizacji produkowano w Nietulisku niemal 6 000 ton żelaza walcowanego rocznie. Walcownię zamknięto po powodzi, która nawiedziła te tereny w 1903 r.
Dziś po nowoczesnych zabudowaniach zakładu pozostały malownicze ruiny hal produkcyjnych. Upływowi czasu oparły się fragmenty układu wodnego, most oraz ogrodzenie. W dawnym budynku dyrekcji usytuowanym obok ruin już od czasów przedwojennych mieści się szkoła podstawowa, której patronem jest oczywiście Stanisław Staszic, autor projektu rozbudowy Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Kilkaset metrów od ruin zachował się także jaz zbudowany na niewielkiej rzeczce Świślinie, jego filary zdobione są klasycystycznymi kolumnami.
[wykrzyknik] 12 km na zachód od Ostrowca Świętokrzyskiego, 16 km na wschód od Starachowic i 22 km na południe od Iłży. Od Ostrowca dojazd drogą krajową nr 9 przez Kunów. Od Starachowic dojazd drogą krajową nr 42 przez Styków. Od Iłży dojazd drogą krajową nr 9 przez Lubienię.
Tekst i zdjęcia: Rafał Jurkowski
Więcej podobnych miejsc znajdziesz w przewodniku Zapomniane miejsca Świętokrzyskie.
