Majątek ziemski w Kijach powstał stosunkowo późno. Na początku XX wieku był tu majątek państwowy, administrowany przez rodzinę Gruber. Obejmował wtedy prawie 500 ha ziemi. W majątku funkcjonowała gorzelnia. Wokół wsi jest malownicza okolica pełna lasów, z bardzo małą zabudową.
Znajdujący się tutaj dwór pochodzi z drugiej połowy XIX wieku. Jest parterowy, przykryty dachem naczółkowym, z użytkowym poddaszem. Na elewacji frontowej zachował się taras ze schodami. Nad drzwiami frontowymi znajduje się ozdobny szczycik o formach neobarokowych. Przy elewacji ogrodowej jest duża, przeszklona weranda z szerokimi schodami. Dwór wybudowano na wzniesieniu, w malowniczej okolicy, nieopodal rzeki Ełk i Puszczy Boreckiej. Obecnie jest własnością prywatną.
Niedawno pojawiło się ogłoszenie o jego sprzedaży za 450000zł. W skład oferty wchodzi działka gruntu o powierzchni 5,8030 ha, dwór o powierzchni użytkowej ok. 280 m2, oficyna murowana z poddaszem o powierzchni użytkowej ok. 240 m2, murowano-drewniana stajnia o powierzchni użytkowej ok. 180 m2 i murowana obora o powierzchni użytkowej ok. 540 m2. Sprzedający informował przy tym uczciwie, że całość budynków nadaje się do remontu kapitalnego lub rozbiórki. Prawdopodobnie kupiec do dziś się nie znalazł. Szkoda, bo założenie jest naprawdę malownicze. Nie ma jednak w pobliżu zbiorników wody, co zapewne zmniejsza zainteresowanie zakupem.
Opisane powyżej budynki gospodarcze znajdują się po wschodniej stronie założenia i są oddzielone od dworu drogą. Po zachodniej i południowej stronie budynku zachował się duży park krajobrazowy ze zróżnicowanym, ciekawym starodrzewem. Rozciąga się na południe i dalej przechodzi w naturalny las.
Kije położone są 25 km na zachód od Olecka. Dojedziemy do nich drogą nr 655 w kierunku Giżycka. We Wronkach musimy skręcić w lewo i potem w lesie w prawo. Park z dworem znajduje się na początku osady (N 53 59’ 41,60” E 22 14’ 22,10”).
Marek Dudziak
Więcej podobnych miejsc znajdziesz w przewodniku Zapomniane miejsca Warmińsko-mazurskie, część wschodnia
